İmlâ

1."ö/ü" Türkçe kelimelerde ilk hecede "ö-ü" olarak, yani yanında "i" alarak yazılır. ikinci ve diğer hecelerde. "o-u" gibi "i" almadan yazılır. Arapça ve Farsçadan géçen kelimelerde "ö-ü" daima "o-u" olarak yazılır. Fransızca kelimelerde ise her hecede yanına "i" alır.

Göñül, ödev, öykü, pétibör

2. "z" ve "j" kéndisinden soñraki harfle birleşmez. yani kelime bölünür.

Kazan, ezan, zemin

3. "z" "j" den soñra veya bazı ayrı yazılan eklerde kelime başına gelen "o-u", "ö-ü", "ı, i, é" harfleri başlarına "e" almaz, "a" ise "e" gibi yazılır.

Sézik, ozan, ozon, üzüm

4. Arapça kelimelerdeki "kısa a" sesi "e" ile yazılır.

asıl, ahlak

5. Soñu "b, c, d" ile biten, Amma Istanbul ağızındaki seslendirme kurallarından dolayı "p, ç, t" ile yazılan kelimeler. "b, c, d" ile yazılır.

edep, sebep, kitap, murat

6. Birleşik kelimler ayrı iki kelime olarak yazılır.

yapabilmek, bugün

7. "é", "o", "ö"nüñ kelime soñu yazımları:

Né, embriyo, mösyö

8. İki sesli yan yana gelirse altına "ء"(hemze) almış "e" harfi ile ayrılırlar. Arapçadan géçen kelimelerdeki "ayn" sesleri de "ءli e" ile gösterilir.

Aile, Cebrail, Fermuar

9. Kelimeniñ özünde var olmayan sesliler yazılmaz.

Akıl, sabır, fikir.

Bazı Kelimeleriñ doğru yazımları

Anadolu: Anadolı

Altın: Altun

Démir: Démür

Ambar: Anbar

Öğün: Öyün

Öğlen: Öylen

Bolu: Bolı

Béy: Béğ

Pars: Bars

Parmak: Barmak

Pıñar: Bıñar

Gelibolu: Gelibolı

Kardeş: Kardaş

Kapı: Kapu

Kovmak: Koğmak

Yirmi: Yéğirmi

Tür: Dür

Dolu: Dolı

İçin: İçün/Üçün

Kavga: Gavga

Kruş: Gruş

Koñşu: Koñşı

Kaz: Gaz

Tane: Dane

O: Ol/O

Onu, Oña, Onda vb.: Anı, Aña, Anda vb.

A, E niñ soñda yazımı:

· Eğer kelimeniñ soñ harfi a veya e harfiyse, ondan evvel de n, g/ğ(ga) , h(hırıltılı), k(ka), m, l, z, j, t, y, r varsa a ve e soñ 2 hâliyle yazılır.

Kere, ağa, ana, kara, kaya, ata

· Fiil kökerinde ayrılmaz.

Añla, éyle, ağla

· Eğer kelime iki harfiyse. bu durum z, j harfleri hariç géçersizdir.

Za, ga, na, ma

·  Fiillere gelen fiillere gelen bir yada iki harfli eklerde de ayrılmaz. z, j harfleri istisnâdır.

Ata, kaya, yapma

Not: eğer kelimeyle bitişik yazılan bir ek gelirse a ve e ortadaki hallerine döner.

Ekler

Ek Ünlüleri

Osmanlıcada bazı ekleriñ ünlüleri küçük ünlü uyumuna uymazdı, meselâ “gördü” kelimesi “gördi” diye yazılırdı. Bu da Türkistân'la ortak yazımlara sebep olurdu .

1. up/üp ekleri sadece “u,ü” alır, ıp/ip olmaz.

2. Osmanlıcada içinde وharfi olan iş/iş/uş/üş, ın/in/un/ün, ımsa/imse/umsa/ümse, ıl/il/ul/ül, , ıcı/ici/ucı/üci, ıntı/inti/untı/ünti, ık/ik/uk/ük, gın/gin/gun/gün vb. birkaç ek dört ünlüyü de alır.

3. Geñiş zaman fiil eki 6 ünlüyü de alır. ır/ir/ur/ür/ar/er

4. Kalan dar ünlülü ekler sadece ı/i alır. u/ü alamaz.

Ayrı Yazılran Ekler

Uygur Harflerinde bazı ekler ayrı yazılmıştır.

1. Özel isimlere gelen her ek ayrı yazılır.

Mehmed’iñ

2. İsmiñ “i, e, de, den, ce” hâl ekleri ayrı yazılır.

Not: Üçüncü şahıs iyélik eki ile ismiñ “i” hâlini karıştırmayıñ! iyélik ekleri bitişik yazılır. yani kelimeye “onuñ” añlamı véren ek ayrı yazılır. bazı durumlarda kelimeye iki ek de gelebilir o zaman, ilki iyélik, ikincisi hâl ekidir.

Not: “E” hâli “a” sesi olsa da, ayrı “e” harfiyle yazılır.

Not: Ya/ye eklerinde y-a/y-e gibi a/e ayrı yazılır.

Not: Neden, néye gibi kaynaşmış bazı kelimlerde hâl ekleri bitişik yazılır.

Not: Tekil kişi ve işaret zamirlerine (ben, sen, o, bu, şu) ismin i hal eki, lar/ler çoğul eki, e/a yönelme eki bitişik yazılır.

Évi, éve, évde, évden

Kolu, kola, kolda, koldan

Kapıyı, kapıya, kapıda, kapıdan

3. İlgi eki, çoğul eki, lı/li , lık/lik, sız/siz ekleri ayrı yazılır.

Kapınıñ kolu, ormanlar, ormanlı, ormanlık

Not: ikinci tekil şahıs iyélik eki ile ilgi ekini karıştırmayıñ! iyélik ekleri bitişik yazılır. yani kelimeye “seniñ” añlamı véren ek ayrı yazılır. bazı durumlarda kelimeye iki ek de gelebilir o zaman, ilki iyélik, tamlayan ekidir.

4. Ayrı kelime olabilen ekler ayrı yazılır.

Yaparken, varmış, orayla

5. Masdar eki yani mak/mek ve fiilden isim yapan ma/me eki ayrı yazılır.

Añlatmak, yapma, görmek

Not: olumsuz eki olan ma/me bitişik yazılır.

Not: Tekil kişi ve işaret zamirlerine (ben, sen, o, bu, şu) gelen ler, lar ekleri ve ismiñ i ve e hal ekleri şahıs ekleri ve tamlayan eki bitişik yazılır.

6. Gereklilik kipi meli/malı, şart kipi sa/se kipleri ayrı yazılır.

7. Farsça izafe eki ayrı yazılır.