Öğrenilmesi Gerken Sesler

Öğrenilmesi Gereken Sesler

 AÇIK& KAPALI E

	Harf	Ses
Açık e	Ee	æ~ε
Kapalı e	Éé	e(/æ/i)

Bu iki ses yazı dilinde Anadolu’da ve eski Türkçede olduğu gibi kullanılır. Yine “Ee” ilk hece Türkçe kelimelerde ilk hece dışında bulunmaz. Osmanlıcada “Ee” bazen ی harfiyle yazılır.

Ee:

Et, el, gelmek, evet, sen, sene, sekiz

Ee:

Év, él, étmek, éş, yédi, béş, né, démür

Istanbul ağızında bazen “Éé” sesi “Ee” olur:

Vér, bél

Istanbul ağızında bazen “Éé” sesi “İi” olur:

Gét, géy, énmek

H SESLERİ

"Hırıltılı h" sesi Osmanlıcadaki خ harfiyle gösterilir. Istanbul Türkçesinde bulunmaz, bazı ağızlarda ve eski Türkçede [x] sesini vérir.

Yumuşak h:

Héykel, Hüseyin, her, Ahmet

Hırıltılı h:

Ham, haber, hünkar, ahirät, hoş, ıhlamur

N TÜRLERİ

	Harf	Ses
N	Nn	n
Nazal n	Ññ	ŋ

    Bu ses yine Istanbul Türkçesinde bulunmaz, bazı ağızlarda ve eski Türkçede [ŋ] sesini verir.

Ñ kullanımı:

1.    2. tekil şahıs kişi eki:

Sensiñ, Ahmet’siñ, busuñ, osuñ

2.    2. tekil şahıs sahiplik eki:

Eviñ, arabañ, babañ

 

3.    2. çoğul şahıs kişi eki:

Sizsiñiz, bunlarsıñız, onlarsıñız

 

4.    2. çoğul şahıs sahiplik eki:

Eviñiz, arabañız, babañız

 

5.    İlgi eki:

Kapunuñ kolı, adamıñ eli

 

6.    Yönelme eki alan kişi ve işaret zamairinde:

Baña, saña, oña, buña

7.    Bazı kelimlerde:

Deñiz, öñ, soñ, göñül, doñuz, koñşı

K SESLERİ

"Kalın k" sesi Osmanlıcada ق harfiyle gösterilir. Çoğu Oğuz dilinde hece başında kalın bir sesi vérip, hece soñunda ise bazen "hırıltılı" sesi çıkartır. "a", "ı", "o", "u", "i" seslerinin yanına gelir. Günümüzde maalesef "i"nin yanındayken "ince k" olarak telaffuz yaygınlaştı:

Kapu, kaş, akşam, kara, kar, kış, kıl ışık, kol, okumak, kuş, fakir, hakiki, ahlak

 

"ince k" sesi Osmanlıcada ک harfiyle gösterilir. "e", "é", "i", "ö", "ü", "â", "û" harfleri-nin yanına gelir:

Kemik, kédi, kil, kör, kül, kar, sukût, ekmek, kâr, kâfir

G/Ğ SESLERİ

"Kalın g" sesi Osmanlıcada غ harfiyle gösterilir, "a", "ı", "o", "u", "i" seslerinin yanına gelir:

Gam, gulyabani, ağaç, dalga, uğur, soğuk

“Gg” Osmanlıcada گ harfiyle gösterilir. "e", "é", "i", "ö", "ü", "â", "û" harflerinin yanına gelir. Günümüzde bazı kelimeler "g" yérine "y" ve "v" ile yanlış yazılıyor:

Gel, gét, gül, göl, gür, destgâh, rüzgâr, béğ, eğri, öğmek, eğer, öğretmen